Іван Боднар – Стары рущаньскы пригоды (курта рецензія)
Мож повісти, же в історії каждого народа єствують вызначны історічны подїї, котры із собов несуть травмы. В рамках історії лемківскых Русинів так фіґурує Акція Вісла, на северовыходї Словакії екзістує менше траґічна, но засягнутыма жытелями глубоко пережывана крива, котру сімболізує Старина. Ставаня водного дїла собі выжадало переселеня і зрівнаня зо землёв семох русиньскых сел, меджі іншыма і Остружніцї, з котрой походить оцїнёваный поет Юрко Харитун, і Руського, котре є звязане із жывотами авторів повідань книгы Івана Боднара.
Стары рущаньскы пригоды суть почіном вітця і сына, зозбераны пригоды жытелїв села Руське, при котрім собі такой спомянеме на методу оралной історії. Пригоды з легкостёв і сімпатічно описують містный колоріт, сельскый ум, містны повіры ці традіції і звычаї при роботї (доповнены о може уже архаічну термінолоґію), або ай сельскых фіґлярїв, героїв або і швіндлярїв ці злодїїв.
Розповіджены пригоды суть розмаїтов мозаіков, котра вытварять пластічный опис жывота на русиньскім селї, вірный образ, но містами може і прибарвене чаровне село Руське. Не йде о выпоінтованый твір фікції, ани розсягом великы тексты. Но они інтересным способом ожывлюють уж безнадїйно страченый час і простор, над котрым ся розолляла вода. Фіналный текст – повіданя з назвов Послїдня жытелька сімболічно творить зачаток конця водной гати.
Подобно як і далшы выдаваны книжкы русиньской літературы в сучасности, і Стары рущаньскы пригоды суть властно двойвыданём, але не двойґрафічным в русиньскім языку, але двойязычным, то значіть, половина книжкы є в словеньскім і друга в русиньскім языку – в азбуцї. Книжка ся так одкрывать і про шыршый чітательскый округ, затоже ся не обмеджує лем на чітателїв-Русинів.
В заключіню нашого куртого тексту хочеме Іванови Боднарови поґратуловати к оцїнїню книжкы Цїнов Александра Павловіча за оріґіналный умелецькый твір в русиньскім языку і высловлюєме надїй, же з Боднаровов творчостёв ся будуть чітателї стрїчати і в будучности. Была бы то велика шкода, кебы нї.
Михал Павліч