Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021: Мілан Ґай

Вызнаня           

 

Не знам Боже добрый

што ся зо мнов стало,

же мі шумне, міле дївча

розум помотало!

 

Не хочу скламати

єй сердце змучене,

кедь чує любов велику

она тыж до мене.

 

Не можу єй лем так

наоко зводжати,

дав бы єм їй себе,

но не можу дати!

 

Не плач, але зато

моє потїшіня,

не жычу я Тобі

нияке траплїня.

      

 

Сон о любви

Як я пішов вечур спати

не перестав упадати,

хоць і думка така была

де Ты Боже заблудила?

 

Рано далша ня мучіла

чом ся Ты мі не приснила,

може-сь на мене думала

коли сама-сь дома спала?

 

З того яке поучіня,

жебы єм не мав траплїня?

Вшытко треба пережыти,

жебы ся могло приснити.

 

Скоро зрана вставам       

 

Скоро зрана вставам

бо уж не мам спаня,

із думков в голові

ці тыж думаш на ня?

 

Не годен єм дале

уж без Тебе жыти,

трапити голову,

же так мусить быти.

 

Чом не доволено

в любови нам жыти,

лем нам доволено

по тайно ходити?

 

Не жычу никому

я таке траплїня,

бо то не є жывот,

але лем мучіня.

 

(Укажка з Літературного конкурзу Марії Мальцовской 2021, Мілан Ґай)

Літературный конкурз Марії Мальцовской: Людміла Шандалова (1. місто)

Лїс

Є густый, зеленый

темный і таёмный

наповненый мелодіёв птахів

скрышов звірины, плазів і мушок

 

Є архівом памяти старого дерева

поламаных, порохнавых конарїв,

стражцём спаданого листя

приїмателём теплого луча

переблискуючого шкарами стромів

 

Жывителём щавнатых грибів

дарцём солодкых малин

є початком вод

а кінцём долин

 

Лїс

фасцінує і притягує

радує і страшить

давать і бере

одкрывать наруча

і выпроваджать

на луку, на драгу

під біле небо

під благодарне сонце

 

Лїто

Лїто є в повнїй силї

діктує спраготу

од рана тепло выливать

плацу сі не жадать

 

Кедь ся му захоче

пошле влагу в хмарї гырмотній

заставить спалюючій дых

дасть одпочіти

в краю квітцї каждій

 

Бы знову розосміяло

фаребным квітём,

зеленым гаём

пташками

під белавым небом

 

Бы насытило плодами

пороздувало

веселым вітриком

далеко-шыроко

вшыткыма боками

 

Приїмам, што нукать

лем жебы ся скоро

не высилило

тадь осїнь уж дуркать….

 

Доджівно вночі

Вночі довго падало

Шустїло за облаком

в тихім напіві змывало порох

з намагы прошлого дня

 

Монотоннї приколысало сон

до скрыш загнало вшытко жыве

оросило благодарнї лїсы

полям даровало достаток влагы

зо спароты схолодило драгы

 

Падало і падало

насытило край вдячностёв

рано ся зміловало

а сонце послало

(Укажка з творчости Людмілы Шандаловой, Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021)

Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021: Марія Шмайдова – Їжакы Мырнчко і Фучка (друга часть)

Мамка Фучка ся не перестає тїшыти з великой родинкы. Татко Мырнчко ся на них iшi раз посмотрив, а уж охабив цїлу выхову молодых їжачкiв на мамку.

Водила їх мамка по лїсї, кормила, вказовала де найлїпшы корїнчікы, де найвеце доджівок, хробачiкiв… Як ся файнї наїли того, што нaхaпaли вночi, то пpec день ся побрали до скрышы. Была добрї выстелена мнягонькым мохом i листём. Навчiла Фучка малых їжачкiв ловити гадів i мышы.

-Посмотьте, ту на земли, на низкых стромикох суть i гнїздочка пташкiв. Даколи їджiня добрї  змiнити і зъїсти даяке cмaчнe яєчко. Но то ся дасть лем в яри, кедь                  пташкы iшi cидять у гнїздї і лeм кoли-тoгды, кедь oдлїтaють, – учiть Фучка своїх потомкiв, жебы ся знали о себе постарати як доростуть.

-Позерайте, ту коло потiчка суть жабкы. I то є смачне їджіня про їжакiв.

Ходять їжачкы гopї-дoлoв, аж пришли на край лїса.

-Tото мicцe не познаме, – пoвiдaть найстарше їжача мамi.

-Зато cьме ту пришли, жебы сьте знали, же на краю лїса є людьска дражка. По нїй не ходять лем люде, але i якась ладiчка на штирёх колесах. У нiй видно сидїти чоловіка. На тото собi давайте великый позор. Бо пiд тыма колесами часто мы їжакы гынеме, -поучує Фучка малы.

-Теперь ся вернеме назад до лїса. Як бы нас не хоронили коруны стромiв i сухы копы листя в нїм, то бы нас збачiли совы, aбo i лишкы. Тых ся храньте, дїточкы мої.

 -Ха-ха-ха, але як мi доростуть пiхлячiкы, та я їм їх язычкы i пыщата поряднї пошопам,- озвав ся малый їжачок.

-Хочу вам указати, як ся треба скрутити до клубяти і пoчекати, докы не одыйде наш неприятель.

-Холем маме файну охрану перед нима, – тїшыли ся малы їжачкы.

-Тато їжак нам з тобов, мамко, зробив файну скрышу, на нїй велё листя а iщi чорнічіня, жебы нас нихто не нашов.

-Як бы до нёй дахто вошов, то мы бы вышли другым выходом з норы. Тато добрї выдумав наше бываня,- тїшить ся мама Фучка.

Над скрышов є грубе корїня старого строму, a скрыша є меджi камiнём, котре є зароснуте мохом.

Перешов даякый час. Їжакім наросли певны пiхлячiкы. Уж не были бiлы, часом потемнїли. В єден пiдвечур мамка повiдать своїм дїтём:

– Уж сьте доросли, научіла єм вас вшытко, што мають знати їжакы. Пришов час, жебы сьте ся побрали каждый своёв драгов. Мате шыковны лабкы што знають скоро бiгати, добрї лoзити по стромикох і плавати у глубокiй i шырокiй водї. Найстаршый їжак повiдать:

-Mаме i добрый носик i ушка, та собi знаме найти легко i їджiня.

Шумнї ся вшыткы розышли, каждый пiшов своёв странов. Мамка за нима іщі довго смотрила… Потiм ся обернула і зачала ся шухтати по листю, дупкати, фучати і глучно ходила горї-долов попiд стромы. На недалекiм стромi сидїла на конарю дика мачка. Єй пругованый кожух вечур не было видно. Лем єй грубый хвiст ся колысав з бока на бiк. Як мачка Фучку збачiла, зачала ся приправлёвати на скок. Но їжакы мають добры ушка i носик а у повiтрю зачують притомность чуджой звiрины. Дика мачка скочiла долов на землю за Фучков. То уж ся але шыковна Фучка скрутила до клубяти, а дика мачка скочiла на єй остры пiхлячiкы. Страшно замнявчала од болести, выскочiла і зачaлa втїкати лїсом, лeм чiм дале од їжака. А спокійна Фучка высунула лабкы і дале ся помалы шухтала лїсом.

Была на себе горда, же вчасно зареаґовала. Захранила ся од смерти преснї так, як вчiла свої малы їжачкы.

(Укажка з творчости Марії Шмайдовой, друга часть з двох, Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021)

Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021: Марія Шмайдова – Їжакы Мырнчко і Фучка (перша часть)

Їжакы Мырнчко і Фучка

Над малым селечком є высокый берег званый Грун. Покрытый є скраю низкыма кряками i стромиками, за якыма уж ростуть высокы листнаты стромы. Меджi нима ся гев-там обявить i смерек або сосна, якы суть на роздїл од листнатых стромiв все зелены цїлый рiк. Стромы суть добров скрышов вшыткых звiрят, якы в нїм жыють. Прес день їх можеме вiдїти зрїдка, но на пiдвечур выходжають  зо своїх  скрыш i нор.

Сонечко уж запало за высокый берег, вiтор втих. Ярь была в повнім прудї. Лїс ожывав. Чути было вшеліякы звукы. Окрем пташачого спiву праскало сухе конарївля, шустїло сухе жовтаво-руде листя, яке рiк по року опадовало зо стромiв. Вкладовало ся єдно на друге, а мiстами уж з нёго была груба перина, котра приємно шухотїла, кедь на ню ступила людьска нога, або звіряча  лабка.

 Пiд листём в лїсї пулзує рушный жывот. Дражок пiд ним наробено як бы то была автрострада. Переходжають ту мышы, грабошы, хробакы, найдуть ся i гадины або ящуркы.

Як запало сонце а тма покрыла цїлый край, вышли на прогульку i два їжакы – Мырнчко i Фучка. Так їх называли камаратя, бо зо вшыткых їжакiв што жыли в шырокiй околіцї были найглучнїшы. Як было в лїсї тихо – то было главнї вночі, было чути лем саме фучаня i мырнчаня. Їжaкы довго спали, скоро цїлу зиму. Може i штири або пять мiсяцїв. Засобы собi нaробили, бо мали на брїшку i хырбтї велё мастного шмaлцю. Прес зиму ся може два-три раз збудили, як было вонка теплїше. Но як пришла ярь, цїлком ся пробаторили зо зимушнёго спаня. Цїлу ярь ся неунавнї хапали, скрывали і вшеліяк інакше бавили. Фучаня, одфукованя і мырнчаня было чути лем темныма ночами. Аж ту нараз, як было уж теплїше, вышло з норы окрем Мырнчка i Фучкы далшых десять малых клубяток. Были то малы їжачкы. Такы дрїбненькы, маленінькы кулькы. Но за короткый час ся малы їжачкы перемiнили.

-Посмоть на них Мырнчку, были гладонькы, свiтленькы як мышкы, але уж їм наросли i пiхлячiкы. Такы суть бiлы i мнягонінькы, – радовала ся мамка Фучка.

-Будеме їх хоронити, бо суть iщi безбранны, – ласкавым оком смотрить на них Мырнчко і дале уважує: -За два тыжднї нас i спознають, як ся їм отворять очка.

 

(Укажка з творчости Марії Шмайдовой, перша часть з двох, Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021)

Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021: Штефан Смолей – Андрійків нечеканый проблем (2. часть)

Дома  хоць  не  на  великім  ґаздівстві,  але  од  скорой  яри,  через  лїто  і  аж  до  пізной  осени  было  про  каждого  дость  вшеліякой  роботы.  Но а про  вітця  ся  обявила  робота  і  в  лїсї.  Быв  радый  зато,  же  ся  му трафила  можность  заробити  пару  корунок,  якы  дома  все  хыбили.

Іванко  із  Ганьков  ся  черяли  в  ходжіню  на  поле  із  худобов  і  до  школы.  Єден  день  до  школы  ішла  Ганька,  а Іванко  на  поле  із  худобов.  А  другый  день  Іванко  до  школы,  а Ганька  із  худобов  на  поле.

Меншы  дїти – Геленка  із  Андрійком  ходили  до  школы каждый день.  Но  а  домашня  робота зіставала  про  матїрь.   Кедь  отець  робив  в  лїсї,  мати  мусила  сама  робити  і  потребну  роботу  на  полю,  правда   таку,  котру  сама доказала  зробити.

Час ішов, а Андрійкове око ся не гоїло. Наспак,  придала ся іщі  міцнїша   болїсть.

Тота  неприємность  тримала цїлый  єден, другый  і  третїй  тыждень.  Мати з няньком ся застарали. По вшеліякім домашнїм  лїчіню  і  одрабляню  од  вшеліякых  хворот,  око  непереставало  Андрійка  трапити.  Спомагати пришла  i  валальска  лїчiтелька  очей, но без успіху.

В  Рошкiвцях  недалеко  од  Гороховых  бывала  старша  жена  — тета  Тимцёва,  котра  своїм  лїчiнём  многым  людём  нелем  в  Рошкiвцях,  але  i  в  далшых  околишнїх  селах  в  бiдї   охотно  помагала.

В  тых  часох  окулярїв  не  было.  А  зато  не  лем  дїтём  при  вшеліякых  дїтьскых  грах,  але  i  дорослым  людём  при  вшеліякiй  газдiвскiй  роботї   ся  ставало,  же  до  ока  упала  дака смiтинка.  В  многых  припадох  то  не  было  ніч  страшне,  ани  проблематічне.  Смiтинка  ся iз  слызами  iз  ока  выплавила.  Але  ставали  ся  i  такы  припады,  же  ся так  не  стало.  Тому  постигнутому  мусив  хтось  другый  помочі.   А часто  i  тому  помiчникови  ся  не  пощастило  смiтинку  iз  ока  выбрати.

При  такiм  проблемi  iз  оком  на  доктора  десь  в  мiстї  нихто  ани  не  подумав.  Но  а  в  Рошкiвцях  нашла  ся  жена,  котра  не  з  розкошу,  але  iз  бiды  в  такых  припадох  охотно  помагала. Она  своїм  языком  в  оку  глядала   смітинку  і  языком  око  чістила  так  довго,  покы  смiтинку  iз  ока языком  не  высунула  вон.

Андрiйкови  не  помогла  ани  тетина  лїчба   бо  око  хоць  небарз,  але  все  болїло.

Мати  выстрашена  о  сынове  око,  знова  робила  вшытко,  хто  што  знав  порадити.  Не помагала  нияка   материна  лїчба,  хворота  ока  робила  своє.

Дома  настав  великый  проблем.  Із  Андрійком  требало  іти  до  доктора.

В  єден  день отець  приготовив  віз,  повпрїгав  конї  і  із  Андрійком  пішов  на  возї  до  Лабірце  ку  докторови.

Дохтор  Андрійкове  око  попозерав  і сконштатовав,  же  він  із  оком  не може  ніч  зробити,  але  вітцёви  радив:

«  Кедь  хочете,  жебы  ваш  хлопець  на  очі  відів,  мусите  іти  до  Мигалївского  шпыталю. Там  є  очне  оддїлїня,  де  лїчать  очны  хвороты.  Я  вам  папірь  про  тамтых  докторів  напишу. »

Із  докторовой  справы   были  дома смутны  i  нещастны.  Были  смутны  і  зато,  же  не было  легко  роздумати ся,  што  із   Андрійком  робити.  Пінязей  не было  а  за  лїчіня  в  шпыталю   в  тогдышнїх  часах –  перед  Другов  світовов  войнов  в  Словеньскім  штатї   требало  платити.

Страх  о  Андрійкове  око  їх але донутив,  же   хоць  на  шпыталь  пінязї  пожычать,   але хлопця  дадуть  лїчіти  до  шпыталю.

У недїлю  мати  Андрійкови  приготовляла  вшытко, што было треба до шпыталю.

Андрійко  плакав,  бо  до  шпыталю   аж  до  Мигалёвець  одмітав  іти. Наконець  ся дав  мамов і няньком переговорити.

 

(Укажка з творчости Штефана Смолея, друга часть з двох, Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021)

Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021: Штефан Смолей – Андрійків нечеканый проблем (1. часть)

АНДРІЙКІВ НЕЧЕКАНЫЙ ПРОБЛЕМ

                      Андрійко  Горохів  в  своїм  жывотї  уж  од  дїтьскых  років  мав  велику  смолу.  По  довшім  часї ся  ёго тяжкы  попаленины  загоїли.  Став  ходити  до  школы.  Щі  ани не скончів  першу  класу,   зачав  терпіти  далшы  хвороты.  Стало  болїти  праве  око.  Хоць  знав,  же  до  ока  му  не упала  нияка  смітинка,  око  зачало страшно палити  і  слызити.

Рано  встав  з  постелї   омыв  ся,  позберав,  бо  требало  іти  до  школы.  Мама  праві   стояла  коло  шпаргета,  варила  метаны  галушкы  на  фрыштик.  Андрійко  пришов  ку  мамі  і повідать:

« Мамко  уж  довше  чую  болїсть  в  правім  оцї,  часто  мі  і  слызы  течуть  із  того  ока.»

Мати  попозерала  на  Андрійка і мішаючі деревянов ложков  на  шпаргетї  в  кайстрончати  масло  із  цибулёв, повіла:

« Андрійку  ку  тому  істо  ті  помогли  твої  камаратя. По  школї  не знате  перестати  бігати  за  лоптов  по  загородї,  валяте  ся  по  земли.   До  ока  ті істо  упала  даяка  смітинка,  зато  тота  твоя  болїсть. Прийдеш  зо  школы,  та отець  ті  до  ока  попозерать.  Наісто  ті  выйме  і  смітинку,  од  котрой  тя так око рїже.

«Мамко, а ты бы не могла? »

«Хлопче, я  хоць  бы-м  радо  до  твого  ока  попозерала  і  ті  помогла,  але  я,  як  сам знаш,  віджу  слабше. Істо  бы-м  ті  веце  уближыла,  як  помогла, дїтино моя. Теперь  підеш  до  школы  а  пополудне  отець  буде  дома  і з  ока  наісто ті  смітинку  выбере,  а  буде  по  болести. »

Андрійко, хоць не рад,   пішов  до  школы.  По  приходї  зо  школы  домів  не пішов, як звык,   із  камаратами  копати  лопту.  Писав  і  учів  ся,  што  му  требало  на  другый  день  до школы,  але  главнї    чекав,  коли  нянько  прийде з  лїса.

Перед  вечером  отець  пришов  домів.   По куртім  одпочінку му  мати  припомянула,  же  бы  мав  Андрійкови  посмотрити  до  правого  ока,  же  го рїже і  же  із  ока  му  течуть  слызы.  Отець оддыхуючі на лавцї по тяжкім дню закликав Андрійка ку собі і повідать:

«  Так,  хлопе  мій  подь  ту,  няй  ся  ті  попозерам  до  ока,  няй  віджу  якый  поклад  там  носиш…

Андрійко  став перед нянька і зачав мудровати:

«  Няньку  я  не знам  о  тім,  жебы  мі  до  ока  упала  даяка  смітинка. Мусив  бы  єм  о  тім  предсі знати. »

« Хлопче мій,  даколи  із  руков  єй  там  і  сам  занесеш. Бігате  і  по  крякох, валяте  ся  по  земли,  а  ани  сам  не знаш  коли  ся  то  стане.   Укаж  мі  тото  твоє  боляче  око  няй  ті  до  нёго  попозерам. »

Андрійко став іщі ближе перед  нянька.

«  Позерай  тївко  можеш  направо, а теперь  налїво. Но  а  теперь  попозерай  тївко  можеш  на  повалу,  теперь  позерай  на  землю. »

Андрійко  позерав,  як  приказовав  отець.

«  Хлопче  мій  ты  ся  мусиш мылити.  Я  в  твоїм  правім  оку  не обявив  ниякый  поклад.  Не нашов  єм там нияку  смітинку.  Од  смітинкы  бы  єсь  істо  мав око і  червене,  і подражджене.  А  твоє  праве  око  чісте.  Вызерать,  же  тебе  болить  лїве  око.  Дай,  няй  попозерам  до  лївого  ока. »

«  Няньку,  я  ся  не поплїв.  Мене  наісто  болить  праве  око.До  лївого  шкода  вам  позерати,  бо  я  знам,  же  в  нїм  нияку  смітинку  не найдете. »

«  Кедь  так,  як  говориш,  же  маш  проблемы  із  правым  оком,   так  то  буде  так,  же  єсь  в  нїм  мав  смітинку,  а слызами  єсь  єй  із  ока  выплавив  ани  сам  незнаш  коли.  Но  а  смітинков  подражджене  око  по  куртім  часї  перестане  саме болїти.  Увидиш,  же  то  буде  так,  як  я  ті  говорю. »

 

(Укажка з творчости Штефана Смолея, перша часть з двох, Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021)

Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021: Мілан Ґай

Лем про Тебе       

Цвили квіткы в яри

кедь мы ся познали,

єдно на другого

вірно сьме думали.

 

Но ярь помаленькы

перешла до лїта,

першы нашы крокы

СОVID (19), нам зраховав.

 

Жывот нам дав дары

небывалой красы,

пометены любвов

зблудили сьме асі.

 

Принїс він нам поклад

взаёмне познаня,

бы-м на Тя не забыв

так як ай Ты на ня.

 

Приймий мій вірш скромный

в день Твоёго святку,

жычу Ті зо сердця

щастя в каждім рядку.

 

Жычу Ті дар здравя

няй Ті сонце світить,

і няй Ті приношать

любов Твоїх дїтей.

 

Хочу Ті повісти

щі думку наймілшу,

што ся мі не змістить

до жадного стишку.

 

Хочу высловити

і слова подякы,

але ся то не дасть,

жывот є уж такый…

 

Слово ся одрїкать

і по сердцї слизкать,

місто вірша в очах

слыза ся мі блискать.

 

Самому Господу

хочу вдяку дати,

же мі так ужасну

жену дав спознати.

 

Боляча любов   

Цїлы днї не переставам

на Тебе думати,

а вночі не можу

про Тебе заспати.

 

Бо про Тебе мі зістало

серденько зблуджене,

вірю, же глядать і Твоє

тыж дакады мене.

 

Тото што чую ку Tобі

ня пронаслїдує,

сердце Твоє не знать мене

бо любов не чує!

 

Кедь хочеш любити

мусиш тото знати,

же себе про любов

треба жертвовати.

 

(Укажка з творчости Мілана Ґая, Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021)

Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021: Гелена Ґіцова-Міцовчінова

***

Не знам, чом ты, бідо,

така выхвалена,

хоць моя голова

долов похылена.

 

Же приходиш вночі

в великій тихотї

може материньске

сердце проколоти?

 

Же ты у вузлику

не несеш радости,

лем же на родину

навалиш старости?

 

Нечістым хвалена,

же добра вчітелька,

но вна недостойных

на грїх зводителька.

 

Бы тя звели дябли

на дражочку криву

а з головы выторгали

твою злату гриву.

 

***

Страшна чудасія

так ся обявила,

якбы ся квасного

росолу напила.

 

Шкрипотом до двору

бранку отворила,

хоць бы-м такій бідї

тяжко увірила.

 

Спід каждого плоту

жалю наволочіть,

потім на ходулях

ку мамцї прикрочіть.

 

Якже од лихоты

деже гет утечі,

кедь мі тяжкы валы

звалила на плечі.

 

Помож, Хрісте Боже,

тяжкость одвалити

тебе – безсмертного

молитвов хвалити.

 

(Укажка з творчости Гелены Ґіцовой-Міцовчіновой,

Літературный конкурз Марії Мальцовской 2021)

ЛІТЕРАТУРНЫЙ КОНКУРЗ МАРІЇ МАЛЬЦОВСКОЙ 2021: Мірослав Жолобаніч

Выбране з Літературного конкурзу Марії Мальцовской, рік 2021, текст Мірослава Жолобаніча

Відеозазнам з выгодночіня Літературного конкурзу Марії Мальцовской 2021 можете видїти ту.

Read more

Укажкы з творчости: Юрко Харитун

Мати крыла орла

 

Староба

торба на плечах

Староба

пута на ногах

А я так хочу

до нашой долины на Шутак

I на колїнах выйти там мушу

де балван найду

на сердце і на душу

Наша долина

як образ маляря

Мене тїшыла цїле жытя

а теперь треба крыла орла

 

Яка то насолода

 

Коли лїсы горять

стромы зажыва умерають

Але як пташкам

і як звіряткам там

высловити аж страх

Природа про нас

великый дар

Храньме її

Одвдячіть ся нам

Яка то насолода

дыхати карпатьскый воздух

і пити з Бескiда воду

 

Выбране з книжкы Юрка Харитуна Наш край – Наш рай, 2020

1 3 4 5 6 7 18